Kè rọ đá là một giải pháp chống xói mòn bờ sông, bờ suối, kênh mương được sử dụng phổ biến hiện nay nhờ tính hiệu quả, tiết kiệm và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, để thiết kế rọ đá bờ kè hiệu quả, cần lưu ý nhiều yếu tố quan trọng nhằm đảm bảo công trình có khả năng chống chịu tốt nhất trước tác động của dòng chảy và các yếu tố ngoại lực khác. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết về cách thiết kế kè rọ đá hiệu quả, bao gồm các bước sau:
Chi tiết về cách thiết kế kè rọ đá hiệu quả
Xác định điều kiện địa chất và thủy lực
Điều kiện địa chất:
Khảo sát địa hình khu vực cần thi công kè rọ đá, bao gồm địa hình mặt bằng, cấu tạo địa chất, tính chất đất đai, mực nước ngầm,…
Xác định tải trọng địa chất tác động lên kè rọ đá như tải trọng do trọng lượng đất đá, tải trọng do lưu lượng nước,…
Điều kiện thủy lực:
Xác định tốc độ dòng chảy, lưu lượng nước, mực nước cao nhất, mực nước thấp nhất,…
Phân tích khả năng xói mòn của dòng chảy tại khu vực cần thi công.
Xác định kích thước rọ đá
Kích thước rọ đá phụ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện địa chất, thủy lực, tải trọng tác dụng lên kè rọ đá,… Thông thường, kích thước rọ đá được lựa chọn dựa trên các tiêu chí sau:
Kích thước đá: Kích thước đá hộc sử dụng để lấp rọ đá thường dao động từ 20cm đến 50cm.
Kích thước mắt lưới: Kích thước mắt lưới rọ đá phụ thuộc vào kích thước đá hộc và tải trọng tác dụng lên kè rọ đá. Nên chọn kích thước mắt lưới sao cho đá hộc không thể lọt ra ngoài nhưng vẫn đảm bảo khả năng thoát nước cho kè rọ đá.
Kích thước rọ đá: Kích thước rọ đá thường được thiết kế theo dạng hình hộp chữ nhật hoặc hình khối có chiều dài từ 1m đến 3m, chiều rộng từ 0.5m đến 2m và chiều cao từ 0.3m đến 1m.
Xác định kích thước rọ đá
Thiết kế cấu trúc kè rọ đá
Cấu trúc kè rọ đá bao gồm các lớp sau:
Lớp đá lót: Lớp đá lót có độ dày từ 10cm đến 20cm, được sử dụng để tạo nền móng vững chắc cho kè rọ đá và ngăn chặn sự xói mòn trực tiếp của dòng chảy vào nền đất.
Lớp rọ đá: Lớp rọ đá được tạo thành từ các rọ đá xếp chồng lên nhau theo các lớp. Số lượng lớp rọ đá phụ thuộc vào tải trọng tác dụng lên kè rọ đá và độ cao cần thiết của kè rọ đá.
Lớp bảo vệ: Lớp bảo vệ được sử dụng để bảo vệ kè rọ đá khỏi tác động của các yếu tố bên ngoài như ánh nắng mặt trời, xói mòn do sóng,… Lớp bảo vệ có thể được làm bằng các vật liệu như vải địa kỹ thuật, lớp đất đá,…
Lựa chọn vật liệu
Đá hộc: Nên sử dụng đá hộc có độ cứng cao, ít bị mài mòn, kích thước đồng đều và không lẫn tạp chất.
Lưới thép: Nên sử dụng lưới thép mạ kẽm hoặc lưới thép bọc nhựa để làm rọ đá. Kích thước và độ dày của lưới thép phụ thuộc vào tải trọng tác dụng lên kè rọ đá.
Vải địa kỹ thuật: Nên sử dụng vải địa kỹ thuật có cường độ chịu kéo cao, khả năng chống thấm tốt và độ bền cao.
Thi công kè rọ đá
Chuẩn bị mặt bằng: Cần san lấp mặt bằng phẳng phiu, loại bỏ các vật cản và rào chắn trước khi thi công kè rọ đá.
Thi công lớp đá lót: Đổ lớp đá lót dày từ 10cm đến 20cm lên mặt bằng đã được chuẩn bị.
Thi công rọ đá: Xếp các rọ đá theo thiết kế, đảm bảo các rọ đá được liên kết chặt chẽ với nhau. Đổ đá hộc vào trong các rọ đá, đảm bảo đá hộc được xếp chặt và không có khoảng trống.
Kiểm tra và nghiệm thu
Sau khi thi công xong, cần kiểm tra chất lượng kè rọ đá để đảm bảo đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật. Việc kiểm tra bao gồm:
Kiểm tra kích thước và vị trí của các rọ đá.
Kiểm tra chất lượng đá hộc và lưới thép.
Kiểm tra khả năng thoát nước của kè rọ đá.
Kiểm tra độ ổn định của kè rọ đá.
Việc nghiệm thu kè rọ đá được thực hiện theo quy định của cơ quan quản lý nhà nước.
cần kiểm tra chất lượng kè rọ đá để đảm bảo
Một số lưu ý khi thiết kế và thi công kè rọ đá
Cần lựa chọn nhà thầu thi công uy tín, có kinh nghiệm thi công kè rọ đá.
Cần giám sát chặt chẽ quá trình thi công để đảm bảo chất lượng thi công.
Cần bảo dưỡng kè rọ đá định kỳ để đảm bảo kè rọ đá hoạt động hiệu quả.
Ưu điểm của kè rọ đá
Kè rọ đá có nhiều ưu điểm như:
Khả năng chống xói mòn tốt.
Dễ dàng thi công và sửa chữa.
Chi phí thi công thấp.
Thân thiện với môi trường.
Tạo môi trường sống cho các loài thủy sinh.
Nhược điểm của kè rọ đá
Kè rọ đá cũng có một số nhược điểm như:
Khả năng chịu tải trọng thấp so với các loại kè khác như kè bê tông, kè vách đá,…
Dễ bị hư hại do tác động của sóng lớn.
Cần sử dụng diện tích thi công lớn.
Ứng dụng của kè rọ đá
Kè rọ đá được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như:
Chống xói mòn bờ sông, bờ suối, kênh mương.
Bảo vệ đường bờ biển khỏi sự xói mòn của sóng biển.
Xây dựng đảo nhân tạo.
Điều tiết dòng chảy.
Tạo cảnh quan cho khu vực ven sông, ven biển.
Kết luận
Kè rọ đá là một giải pháp chống xói mòn hiệu quả, tiết kiệm và thân thiện với môi trường. Để thiết kế kè rọ đá hiệu quả, cần lưu ý nhiều yếu tố quan trọng như điều kiện địa chất, thủy lực, tải trọng tác dụng lên kè rọ đá,… Bài viết này đã trình bày chi tiết về cách thiết kế kè rọ đá hiệu quả, hy vọng sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho các bạn đọc.
